بچه‌ها در دنیای مجازی

گزارش و عکس: طیبه رضوانی

ده‌ساله به نظر می‌رسید. برایم جالب بود، بین این همه بچه که تبلت دست‌شان بود، او تنها دختری بود که کتاب می‌خواند. چنان غرق خواندن بود که متوجه نشد دارم نگاهش می‌کنم. دستم را که روی شانه‌اش گذاشتم سرش را بالا آورد و با لبخند به صورتم نگاه کرد. بهش گفتم: «چی می‌خوانی؟» کتاب جیمز و هلوی غول‌پیکر را نشانم داد و گفت: «رولد دال نوشته. همه‌ی کتاب‌هایش را خواندم. سومین باره که این را می‌خوانم.» خوش‌حال شدم از این‌که هنوز هم بچه‌هایی هستند که عاشق کتاب خواندن هستند.

شهرزاد خان احمدی، یازده‌ساله

مهیار نویدفر، ده و نیم‌ساله

زینب‌سادات رضوانی، یازده‌ساله

به نظر شما بچه‌ها می‌توانند تحت نظارت پدر و مادر، استفاده‌ی درست و مناسب از فضاهای مجازی را داشته باشند؟

شهرزاد: بله؛ اما حتماً باید استفاده‌ی ما زیر نظر بزرگ‌ترهای‌مان باشد. آن‌ها تجربه‌ی زیادی دارند و می‌توانند تذکرات خیلی مهمی به ما بدهند و خوب است، هم به حرف بزرگ‌ترها گوش کنیم.

زینب سادات: بله، اگر در حضور پدر و مادر باشد اشکالی ندارد؛ چون ما بچه‌ها گاهی از سر کنجکاوی شاید وارد صفحه‌ها یا کانال‌هایی بشویم که اصلاً مناسب سن‌مان نیست. اگر پدر یا مادر کنارمان باشند، ما را راهنمایی می‌کنند که مثلاً این گروه یا این کانال به درد تو نمی‌خورد.

محمدمهیار: خب اگر استفاده نکنند که خیلی بهتر هست. اگر هم تحقیقی یا تکلیفی برای مدرسه دارند خوب است با مادرشان در اینترنت جست‌وجو کنند.

دلت می‌خواهد مطالب مفید را توی کتاب بخوانی یا در اینترنت؟

محمدمهیار: کتاب بهتر هست؛ چون چشم آدم ضعیف نمی‌شود؛ البته از توی تلفن همراه هم کتاب می‌توانیم بخوانیم؛ البته با کمک بزرگ‌ترها.

زینب‌سادات: معلومه کتاب بهتر است. من بوی کاغذ را خیلی دوست دارم. کتاب خواندن آرامش بیش‌تری دارد

شهرزاد: من کتاب را بیش‌تر دوست دارم. بدون برق از تلفن همراه نمی‌توانیم استفاده کنیم؛ اما از کتاب چرا. از طرف دیگر تلفن همراه کم‌تر جا می‌گیرد و راحت‌تر جابه‌جا می‌شود.

نظرت در مورد بازی‌های که در تلفن‌های همراه است، چیست؟

زینب‌سادات: این بازی‌ها آدم را درگیر خودش می‌کند. وقتی بازی می‌کنی دلت نمی‌خواهد از پای تلفن همراه بلند شوی و چشم درد می‌گیری.

محمدمهیار: بازی‌های تلفن همراه اثرات بدی در ذهن بچه‌ها دارد. اگر بازی‌ها خشن باشند مغز بچه‌ها آن صحنه‌‎ها را ضبط می‌کند و وقتی بزرگ بشوند آن تصاویر جلوی چشم‌شان می‌آید و عصبی می‌شوند.

شهرزاد: بازی‌های کامپیوتری خیلی استرس‌‎زا هستند و بچه‌ها را عصبی و منزوی می‌کنند. همه دوست دارند یک گوشه تنها بنشینند و با تلفن همراه بازی کنند.

به نظر شما از چه سنی خوب است که بچه‌ها تلفن همراه داشته باشند؟

محمدمهیار: به نظر من بهتر هست وقتی ازدواج کردند تلفن همراه بگیرند؛ اما اگر خیلی اصرار داشتند می‌توانند وقتی دانشگاه قبول شدند آن را بخرند.

شهرزاد: به نظر من خوب نیست بچه‌ها در سنین مدرسه تلفن همراه داشته باشند؛ چون حواس‌شان از درس و مدرسه پرت می‌شود.

زینب‌سادات: وقتی بچه‌ها آن‌قدر بزرگ شوند که بتوانند برای کارهای‌شان برنامه‌ریزی کنند و الکی وقت‌شان را پای تلفن همراه هدر ندهند. بعضی از دوستان من هستند که تبلت و تلفن همراه پیشرفته دارند. تا یک فرصتی پیدا می‌کنند می‌روند سراغ آن‌ها. خب این خیلی بد است؛ چون اوقات فراغت‌شان همش الکی هدر می‌رود.

بعد از این‌که گفت‌وگویم با بچه‌ها تمام شد به سراغ پدرها و مادرها می‌روم و درخواست می‌کنم آن‌ها هم نظرشان را بدهند.

آقای رضوانی گفتند: متأسفانه فضای مجازی خیلی وقت‌ها محیط سالمی نیست؛ حتی گاهی اوقات خود پدرها و مادرها هم نمی‌توانند استفاده‌ی درستی از این محیط داشته باشند چه برسد به بچه‌ها که به اقتضای سن کم‌شان خیلی زود اثر می‌پذیرند. وقتی من به عنوان پدر برای وقت کودکم برنامه‌ریزی داشته باشم، وقتی کتاب خوب در اختیار فرزندم بگذارم، وقتی بچه‌ام ببیند که پدرش به جای این‌که سرش مدام توی گوشی باشد،کتاب دستش گرفته و می‌خواند، طبیعتاً راحت‌تر می‌تواند از وسوسه‌ی تلفن همراه و فضای مجازی نجات پیدا کند.

خانم نویدفر گفتند: عصر امروز، عصر تکنولوژی است و این قضیه یک امر جدایی‌ناپذیر از زندگی مردم است. اگر ما در محیط خانه روش استفاده‌ی صحیح از این فضاها را به بچه‌ها آموزش ندهیم ممکن است جامعه زودتر از ما روش استفاده‌ی نادرست را به کودک آموزش دهد، ولی طبیعی ا‌ست که والدین باید از طریق آموزش درست خطرات آن را برای کودک کاهش دهند.

در مورد کتاب هم باید بگویم وقتی کتاب می‌خوانیم فقط در مورد موضوعی خاص مطالعه می‌کنیم؛ اما وقتی وارد اینترنت می‌شویم موضوعات زیادی پیش چشم ماست و بمباران اطلاعاتی می‌شویم. به طور طبیعی این همه اطلاعات آن هم به شکل به هم ریخته می‌تواند ذهن ما را شلوغ کند؛ اما این نکته را هم نمی‌شود نادیده گرفت که اینترنت خیلی کم هزینه‌تر و در دسترس‌تر هست و به سرعت می‌تواند به سؤال‌های ما پاسخ بدهد. در مورد بازی‌های تلفن همراه هم نظر خوبی ندارم؛ چون بچه‌ها را از تحرک و شرکت در بازی‌های گروهی محروم می‌کند. بهتر است برای بچه‌ها زمان تعیین کنیم تا فقط برای مدت زمان محدود اجازه‌ی این بازی‌ها را داشته باشند.